Vücudumuzda enfeksiyonlar ve hastalıklarla savaşmada önemli bir yeri olan lenf bezleri, yuvarlak, küçük ve fasulyeye benzer bir yapıya sahiptir. Lenf sıvısıyla iltihaplı doku içinden toplanan bakteri ve virüsler, zararlı maddeler temizlenir ve vücuda yayılması önlenir. Lenf bezleri vücutta yaygın şekilde bulunur. Boğaz ve boyun bölgesindeki lenf bezlerinin büyümesi oldukça yaygındır. Normalde 1-3 mm kadar olan lenf bezleri bu halleriyle pek fark edilmez. Fakat boğazda lenf bezi büyümesi olduğunda yani lenf bezi iltihaplanması söz konusu olduğunda, üzerlerine düşen yükün artmasıyla büyümeye başlarlar ve dışarıdan görünür hale gelirler.

Boğazda lenf bezi büyümesine neden olan etkenler, aşağıdaki şekilde etkili olabilir:

Enfeksiyonlar: Lenf bezi büyümesi sıkça bakteri, virüs ve mantarlardan dolayı büyüyebilir. Boğaz enfeksiyonlarından, diş ve deri enfeksiyonlarından, kulak enfeksiyonlarından dolayı boğazda lenf bezi büyümesi daha sık olur. Bu sorun daha çok çocuklarda ve gençlerde oluşur. Şişlikler genellikle ağrılı olur ve beraberinde yüksek ateş görülür.

Tümörler: Gerek iyi huylu tümörler gerekse kötü huylu tümörler nedeniyle boğazda lenf bezi büyümesi olabilir. Tümörler lenf bezlerinde gelişebileceği gibi, komşu organlarda da gelişebilir ve lenf bezlerine yayılabilir. Bu tür sorunlar daha çok orta yaşta ve yaşlı kişilerde görülmektedir. Gençleri nadiren etkiler. Bu tür boğazda lenf bezi büyümesi genellikle ağrıya neden olmaz ve sinsice ilerleme gösterir.

Lenf Bezi Kanseri (Lenfoma): Boğazda en fazla görülen tümöral oluşumlardır. Sayıca fazla olan, hızla çoğalan, büyüme gösteren lenf bezleri yaygındır. Bunlara kasık ve koltuk altı lenf bezlerinin şişliği de eşlik edebilir. Ayrıca hastalarda kilo kaybı ve gece terlemeleri görülmeye başlar. Lenfoma tedavi edilebilen bir rahatsızlıktır, bu nedenle gecikmeden tedavi edilmelidir.

Toplumda lenf bezi büyümeleri genellikle enfeksiyonlardan ve tümörlerden kaynaklı ortaya çıkar. Büyümeyle birlikte hastalarda aşağıdaki belirtilerde oluyorsa, zaman kaybetmeden kulak burun boğaz uzmanına gidilmelidir:

Hastanın ayrıntılı öyküsü dinlenerek, muayenesi yapılır. Gerektiği takdirde endoskopik muayene yapılır. Bazı kan tetkikleri uygulanır. Büyüme enfeksiyon nedeniyle oluşmuşsa, hastaya antibiyotik verilerek tekrar kontrol edilir. Başka nedenler olduğu düşünülürse, ayrıntılı inceleme için MR, BT, ultrasonografi gibi tetkikler yapılır. Gerekirse parça alınarak biyopsi yapılır. Bunlara uygun şekilde hastanın tedavisi planlanır.

Lenf bezlerinin büyümesine neden olan etkenin tedavisine yönelik bir planlama yapılır. Enfeksiyon yüzünden oluşan boğazda lenf büyümesi durumunda, antibiyotik tedavisiyle 2-3 hafta içinde sorun ortadan kalkar. Çocuklarda sıkça boğaz enfeksiyonu ortaya çıktığı için, tedavileri biraz daha uzun sürer. Eğer tedavi doğru uygulanmazsa lenf bezlerindeki iltihap apse oluşumuna neden olabilir. Bu tedavinin zorlaşmasına ve komplikasyonlara yol açabilir. Tümöral etkenler lenf bezi büyümesine neden olduysa, bunların cerrahi olarak tedavi edilmesi gerekir.